امروزه با گسترش کامپیوترهای قابل حمل (پرتابل) و گوشیهای هوشمند، نیاز به تأمین قطعاتی متناسب و درخور برای این دستگاهها بهوجود آمدهاست؛ قطعاتی که با کمترین توان مصرفی کار کنند و کوچکترین ابعاد ممکن را داشته باشند. شرکتهای مختلفی در سراسر جهان دست به کار ساخت پردازندههایی برای دستگاههای پرتابل، بهویژه گوشیهای همراه هوشمند شدهاند تا همهی نیازهای پردازشی این سیستمها را با حداقل ابعاد و روی تراشهای بسیار کوچک (گاه با ابعادی کوچکتر از یک سکه) گردآوری کنند. به این تراشههای کوچک، پربازده و قابل حمل، اصطلاح پردازندهی موبایل اطلاق میشود. این پردازندهها ممکن است در لپتاپها، تبلتها، گوشیهای هوشمند و دیگر دستگاههای محاسباتی قابل حمل استفاده شوند؛ اما در این مقاله مقصود ما از پردازندهی موبایل، مدلهایی از این پردازندهها است که در گوشیهای هوشمند همراه مورد استفاده قرار میگیرد.
با پیشرفت پردازندههای موبایل و افزایش توانایی گوشیهای همراه هوشمند در اجرای وظایف سنگین محاسباتی و گرافیکی، میتوان آنها را کامپیوترهای قابل حملی دانست که قابلیت تجزیهی سیگنال صوتی و برقراری تماس تلفنی را نیز همزمان دارند. پردازندهی موبایل شامل اجزای مختلفی است که همگی در یک تراشهی کوچک قرار گرفته است. بخشهایی مثل هستههای پردازندهی مرکزی یا CPU، پردازندهی گرافیکی یا GPU، مودم، تراشهی پردازنده سیگنال تصویری (دوربین)، تراشهی پردازش عصبی، واحد امنیتی، کنترلر حافظه، واحد پردازش صوتی، وایفای، NFC، بلوتوث و... همگی در یک تراشه مستقر شده و این مجموعه با نام «سیستم روی یک تراشه» یا SOC شناخته میشود.
این مجموعه باید آمادهی اجرای محاسبات سنگین با کمترین ولتاژ مصرفی ممکن باشد. نوع و روش چینش اجزای مختلف SOC، نحوهی برقراری ارتباط میان اجزای مختلف، میزان و نوع حافظهی مشترک میان اجزا و روش دسترسی به این حافظه، نحوهی تعامل سیستمعامل با اجزای مختلف پردازندهی موبایل و معماری هستههای پردازنده همه و همه بر قدرت و سرعت اجرای وظایف در پردازندهی موبایل تأثیر دارد. بر این اساس از روی تعداد هستهها و سرعت کلاک یک پردازنده نمی توان پیشبینی چندانی در مورد سرعت بارگذاری و اجرای اپلیکیشنهای مختلف در آن در مقایسه با پردازندههای دیگر داشت. برای مثال نمیتوان یک پردازندهی ۸ هستهای را سریعتر از یک مدل ۶ هستهای دانست یا نمیتوان تصور کرد که پردازندهای با سرعت کلاک ۲.۳ گیگاهرتز در اجرای بازیهای سنگین گرافیکی بهتر از پردازندهی دیگری با سرعت کلاک ۲ گیگاهرتز عمل میکند.